Sakarya Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin (SESAM) en önemli projelerinden birinin şehrin stratejik planını yapmak olduğunu aktaran Doç. Dr. Mustafa Çağlar Özdemir, proje amacına ulaştığında Sakarya’nın, Türkiye’de örnek ve dünyada ise sayılı şehirler arasında yer almasının mümkün olacağını ifade etti.
Sakarya ilini ve çevresini direkt olarak ilgilendiren; ekonomik, ticari, sosyal, tarihi, idari, kültürel, tarımsal ve endüstriyel alanlarda araştırma, inceleme ve uygulamalar yapan SESAM, elde ettiği verileri de kamuoyu ve ilgili kurumlarla paylaşan Sakarya Üniversitesine bağlı araştırma merkezlerinden biri. Sakarya’nın sosyal ve ekonomik analizlerini yapan merkezin müdürü Doç. Dr. Mustafa Çağlar Özdemir, SESAM’ın çalışmaları hakkında bilgiler verdi.
SESAM’ı tanıtan ve faaliyetler hakkında bilgi veren Özdemir, merkezin amacı ve hedefi hakkında şunları söyledi:
“SESAM, Sakarya Üniversitesi Sakarya Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezinin kısa adıdır. 1965 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat ve İçtimaiyat (Sosyoloji) Enstitüsü bünyesinde kurulan merkez, 2005’ten beri şu anki ismi ile faaliyetlerini yürütmektedir. Sakarya ilini ve çevresini ilgilendiren konularda araştırma yapan SESAM, ekonomik, ticari, sosyal, tarihi, idari, kültürel, tarımsal ve endüstriyel alanlarda araştırma, inceleme ve uygulamalar yapar. Elde ettiği verileri ise kamuoyu ve ilgili kurumlarla paylaşır. Hali hazırda uygulanan veya gelecekte uygulanması planlanan politikaların etkinliği doğru ve nitelikli verilere bağlıdır. Hiçbir kurum, bölge, şehir veya ülke doğru verilere sahip olmadan etkin olarak yönetilemez. Amacımız Sakarya’daki potansiyeli doğru yönlendirebilecek projelerin yapılmasına imkân tanıyan veri havuzunu üretmektir. Bu sayede şehrin göz önünde bulunmayan potansiyellerini keşfetme şansına da ulaşıyoruz. Kimi zaman birçok kişinin ihmal ettiği veya göz önünde olmayan önemli dinamikleri de bulup çıkardığımız oluyor” dedi.
“Araştırmalarda hassas davranıyoruz”
SESAM’da verilerin elde etme metotlarını ve hangi yöntemler ile kullanıldığı hakkında bilgi aktaran Doç. Dr. Mustafa Çağlar Özdemir, “Araştırma verileri birincil ve ikincil kaynaklardan elde ediliyor. Birincil kaynaklar saha araştırmalarımız sayesinde doğrudan edindiğimiz bilgilerdir. İkincil kaynaklar ise yerel ve ulusal istatistiklerdir. 2015’ten beri TÜİK, il bazlı veri üretmekten vazgeçti. Veriler istatistiki bölge sınıflandırmasına göre üretiliyor. Biz de TR42 bölgesinde yer alıyoruz. Yani Kocaeli, Yalova, Bolu ve Düzce ile bir beşlem oluşturuyoruz. Pek çok ulusal veri bu bölge geneli içinde bulunuyor. Oysa bizim şehrimizin kendine ait sorunlarını çözebilmemiz için Sakarya’ya ilişkin verilere ihtiyaç var. Örneğin istihdam edilen kadın sayısı veya genç işsizlerin sayısını bilmemiz gerekiyor. Fakat belirlenen örneklem üzerine yapılan ve elde edilen verilerden bu gibi ayrıntıları ayrıştırmak bir hayli güçtür. Bu nedenle spesifik araştırmaların yapılması gerekir. SESAM, araştırmalarında nitel ve nicel yöntemleri kapsayan farklı teknikler kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalarda elde edilen veriler, üniversitemizde yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerini de kapsamına alacak şekilde yapılabildiği için yöntem konusunda çok hassas davranıyoruz. Bu süreç, hem şehrin ihtiyaç duyduğu veri çıktılarının elde edilmesi hem de genç araştırmacıların araştırma yöntemlerini pratik yaparak çok iyi öğrenmelerine fayda sağlıyor. Son zamanlarda nitel yönlü araştırmalarımız için NVivo, QDI Miner, Max QDA gibi programları aktif olarak kullanmaya başladık. Nicel araştırmalarda SPSS zaten standardımız” diye konuştu.
“Hazırlanan raporlar kurum ve kuruluşlarla paylaşılıyor”
SESAM Müdürü Doç.Dr. Özdemir, merkezin çalışmalarına “www.sesam.sakarya.edu.tr” adresinden ulaşılabileceğini belirterek, “Ayrıca yerel haber merkezlerine ise güncel araştırmalar servis ediliyor. Spesifik araştırmalar yapıldığında ise o alanla ilgili kurum ve kuruluşlarla doğrudan paylaşımlar yapılıyor. Bu çerçevede SATSO, Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, meslek kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşları ile araştırmalar paylaşılıyor. Bu bilgiler, yapısı gereği aşağıya doğru derinleşerek yaygınlaştırılıyor. Örneğin ilçe ve köy temelli araştırmalarımızı muhtarlarımızla dahi paylaşıyoruz. SESAM, yapısı gereği farklı uzmanlıkları bulunan personellerin görev aldığı bir yapı. Ancak bir üst kurulumuz bulunuyor. Merkez müdürü ve yardımcısı ile birlikte farklı sorumluluk alanları tanımlanmış 3 yönetim kurulu üyesi ve bir sabit araştırıcımız var. Her ekibin kendi uzmanlık alanlarında araştırma komisyonları oluşturuluyor. Bunlar esnek ve sınırları olmayan bir ekip. Daha farklı bir ifade ile geçişken bir araştırma ekibinden bahsediyorum. Komisyonlar ihtiyaç durumuna veya kesişen alanlara göre ortak çalışmalarda bulunabiliyor” şeklinde konuştu.
“En önemli projelerimizden biri şehrin stratejik planını yapmak”
SESAM’ın paydaşları ve ortakları hakkında bilgi veren Özdemir, merkezin yakın gelecekte hangi projeler üstünde çalışacağı ve bunların Sakarya için ne gibi faydalarının olacağı hakkında bilgi verdi. Özdemir, şunları söyledi:
“Döneme göre değişim göstermekle birlikte kesinlikle paydaşlarımız ve ortaklarımız var. Örneğin en kapsamlı projelerimizden biri olan “Şehir Hafızası” (https://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/), Sakarya Valiliği, SATSO, Büyükşehir Belediyesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi paydaş ve ortaklığında yürütülüyor. Kimi projelerimizde ortaklarımız meslek örgütleri veya sivil toplum kuruluşları oluyor. Bu süreç yaptığımız araştırma ve projeye göre şekil alıyor. Şu an en önemli projelerimizden biri şehrin stratejik planını yapmak. Hali hazırda Valilik, Büyükşehir Belediyesi ve SATSO ile yaklaşık 6 aydır aktif olarak çalışıyoruz. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı kapsamında Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini esas aldığımız plan, şehri 2030’a kadar uluslararası düzeyde belirgin sınıf atlatacak program ve kapasiteye sahip. Eğer bu projemizle ne yapmak istediğimiz tam olarak anlaşılırsa, Sakarya’nın Türkiye’de örnek, dünyada sayılı şehirler arasında yer alması mümkün olacaktır diye düşünüyorum.”
